Czas poświęcany dziecku nigdy nie jest stracony, jednak liczy się nie tylko ilość spędzonych razem chwil, ale również ich jakość. Dlatego warto sięgnąć po książkę. Głośne czytanie buduje mocną więź między dorosłymi a dzieckiem, wspomaga rozwój emocjonalny malucha, wzmacnia poczucie własnej wartości.
Czytanie niemowlęciu stymuluje jego umysł i buduje skojarzenie czytania z przyjemnością, czytanie na głos kilkulatkowi pozwala mu zrozumieć siebie i świat, wspólne czytanie z nastolatkiem pozwala zachować lub odbudować więź i pomaga mu w pokonaniu wielu problemów wieku dorastania. Także dzieci niepełnosprawne dzięki głośnemu czytaniu znacznie lepiej się rozwijają.
Naukowcy i praktycy zgodnie twierdzą, że czytanie dziecku na głos uczy je języka i myślenia, rozwija pamięć, koncentrację i wyobraźnię, przynosi wiedzę i wzorce dobrych zachowań, wzmacnia samouznanie. Dzięki czytaniu poszerzamy wiedzę ogólną o świecie, wiedzę na całe życie. Czytanie uczy dzieci odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad konsekwencjami własnych słów i czynów. W książkach znajdujemy często fragmenty, które mogą posłużyć jako rozwiązania konkretnych sytuacji, z którymi dziecko styka się w życiu. Dobra literatura dla dzieci daje dobre wzorce zachowania. Dla rodziców to bezcenna pomoc w kształtowaniu właściwych postaw i nawyków dziecka. Czytając dziecku zaspokajamy jego potrzeby emocjonalne, psychiczne, umysłowe i moralne - dając mu wiarę w siebie oraz narzędzia sukcesu na całe życie. Głośne czytanie dziecku to doskonały sposób okazania dziecku miłości.
Wszystkie wymienione zalety głośnego czytania małym dzieciom determinują ponadto jeden główny cel: kształtowanie nawyku czytania.
Jak wychować czytelnika?
- Od najmłodszych lat dziecka należy tworzyć dobrą atmosferę dla wspólnego czytania. Czytając mu książki zachęcimy do korzystania z nich w przyszłości.
- Na początku czytaj wiersze lub krótkie opowiadania oraz książki z kolorowymi obrazkami.
- Warto mieć stały czas przeznaczony na czytanie – na przykład przed snem. Może stać się to rodzinnym obyczajem dającym dziecku poczucie bezpieczeństwa i bliskości osoby dorosłej.
- Czytaj na raz niewielkie całości lub części większej całości. Pozwoli to dziecku na lepsze zrozumienie i przeżycie utworu.
- Pozwól dziecku wielokrotnie wracać do tej samej książki. Zdobywa ono w ten sposób doświadczenie powtarzalności zdarzenia treści, towarzyszącego mu uczuciu. Ćwiczy także swoją pamięć.
- Wyjaśniaj znaczenie trudniejszych terminów. Zwracajmy uwagę na zrozumienie pojedynczych słów i treści czytanego tekstu. Zachęcajmy dziecko do pytania o znaczenie tego, czego nie rozumie.
- Podtrzymuj zapoczątkowany przez dziecko dialog na temat tego, o czym czytamy, pojedynczych wątków lub swobodnych skojarzeń.
- Rozmawiaj z dzieckiem o czytanym utworze.
- Pozwalaj na pytania, rozmowy, powrót do poprzedniej strony.
- Unikaj podziałów na książki dla chłopców i dla dziewcząt;
- Sam bądź przykładem - dzieci powinny widzieć dorosłych zagłębionych we własnych lekturach.
Warto zaszczepić w dzieciach chęć poznawania zasobów polskiej i światowej literatury dziecięcej, która jest bogata w treści wychowawcze i zabawowe.
Poniżej przedstawiono kilka pozycji odpowiednich dla dzieci w wieku przedszkolnym.
- Marta Bogdanowicz “Rymowanki-przytulanki”
- Paulette Bourgeois, Brenda Clark seria o Franklinie
- Jan Brzechwa Wiersze i bajki
- Josef Czapek „Opowieści o piesku i kotce”
- Karel Czapek “Daszeńka”
- Dorota Gellner “Bajeczki”
- Czesław Janczarski “Miś Uszatek”, “Wędrówki Misia Uszatka”
- Astrid Lindgren “Lotta z ulicy Awanturników”, “Ja też chcę mieć rodzeństwo”
- Hanna Łochocka “O wróbelku Elemelku”
- Julian Tuwim “Wiersze dla dzieci”
- Hans Christian Andersen “Brzydkie Kaczątko”
- Wanda Chotomska “Wiersze”, “Pięciopsiaczki”
- Carlo Collodi Pinokio
- Astrid Lindgren “seria o Pipi Pończoszance”, “Emil ze Smolandii”
- Hugh Lofting seria o Doktorze Dolittle
- Kornel Makuszyński "Przygody Koziołka Matołka”
- Alan A. Milne “Kubuś Puchatek”, "Chatka Puchatka”
- Zofia Rogoszówna “Dzieci Pana Majstra”
- Krystyna Siesicka “Idzie Jaś”
- Danuta Wawiłow “Wiersze