Zabawa jest podstawową formą działalności dziecka. Powszechnie zabawa uważana jest za coś tak oczywistego w życiu dziecka, że nie zastanawiamy się, jaka właściwie jest jej rola w jego rozwoju. Podkreślić należy zatem, że zabawa nie jest tylko rozrywką. Ta forma aktywności jest wyznacznikiem rozwoju psychicznego, podlega kształtowaniu i doskonaleniu wraz z wiekiem. W zabawie kształtują się m. in. wola, charakter, uczucia, postawy społeczno-moralne.

Poprzez zabawę dziecko ma możliwość przeżywania różnych sytuacji społecznych, uczy się dawać, brać, dzielić, współpracować w grupie. W zabawie lub rozmowie dziecko wzbogaca swój słownik, uczy się logicznego myślenia, rozwija koncentracje, spostrzegawczość. Bawienie się z dzieckiem, a nie zabawianie go, pozwala rodzicom, nawiązać z nim bliski kontakt, lepiej je poznać i zrozumieć.

Świadomi tak ważnego znaczenia zabawy w rozwoju dzieci, dorośli powinni wysuwać pomysły zabaw, organizować warunki i udzielać pomocy.

Poniżej znajdą Państwo sprawdzone sposoby na zabawy z dziećmi.

• Ręka, noga – Na podłodze kładziemy arkusz szarego papieru, na którym położy się dziecko, a następnie obrysowujemy jego kształt. Wspólnie go wycinamy, a następnie dorysowujemy usta, nos i oczy, a także ubranie – to, które ma na sobie dziecko. A może strój kowboja lub księżniczki? Można odwrócić role i wówczas to dziecko obrysowuje mamę lub tatę.

• Do celu – Do zabawy potrzebne będzie pudełko, po 5 guzików dla każdego uczestnika oraz sznurek. Na podłodze stawiamy pudełko. Kilka kroków dalej umieszczamy linię startową (sznurek). Każdy z zawodników dostaje po 5 guzików. Każdy z uczestników zabawy po kolei staje na linii startowej i stara się trafić jednym ze swoich guzików do celu. Jeżeli mu się uda, od każdego z graczy dostaje po jednym dodatkowym guziku (za każdym razem głośno liczymy). Jeżeli nie trafi, zabiera swój guzik z powrotem. Wygrywa ten, komu jako jedynemu zostaną w ręce guziki.

• Nazywanie – Dziecko w wieku przedszkolnym ma już dość duży zasób słów, dlatego z przyjemnością weźmie udział w zabawie w nazywanie. Zabawa jest prosta: pokazując na różne przedmioty znajdujące się w domu lub w książce z obrazkami, rodzic mówi „to jest stół, a to...” i zawiesza głos – dziecko dokończy wypowiedź. Jeśli od czasu do czasu mama lub tata się pomyli, dziecko z radością ich poprawi! Zabawa może mieć różne warianty: sprawdzające znajomość kolorów, kształtów czy zastosowania określonych przedmiotów.

• Pieczątki z ziemniaków – Kroimy ziemniaka na pół i wycinamy różne wzory, potem wystarczy, że zanurzymy go w farbce i już na kartce papieru możemy wykonywać ciekawe pieczątki we wzory, które sami stworzyliśmy.

• Stworki-potworki – Do udziału w zabawie wystarczą dwie osoby, ale uczestników może być też więcej. Każdy dostaje swoją kartkę i rysuje u góry głowę. Później zagina papier tak, żeby nie było widać tego, co jest namalowane i podaje kartkę kolejnemu uczestnikowi zabawy. Ten dorysowuje tułów i ręce, po czym znów zgina kartkę i przekazuje ją dalej. Następna osoba rysuje nogi, a ostatnia-buty. Na końcu rozkładamy kartki i... możemy razem pośmiać się ze stworków-potworków.

• Powiedz co schowaliśmy? – Rodzic pokazuje dziecku zgromadzone na podłodze przedmioty, dziecko nazywa każdy z nich. Następnie dziecko opuszcza pokój, a rodzic chowa jeden przedmiot. Zgadujący powraca i przygląda się rozłożonym przedmiotom. Na pytanie: „Powiedz co schowaliśmy?” dziecko odpowiada podając nazwę przedmiotu. Po czym szuka ukrytego w pobliżu przedmiotu. Podczas tej zabawy dziecko ćwiczy narządy mowy przy wymawianiu określonych głosek, a także rozwija spostrzegawczość.

• Staw pełen żabek – Do gry potrzebny jest jeden duży guzik dla każdego gracza oraz dowolna, jednakowa dla każdego ilość małych guziczków (najlepiej w różnych kolorach). Na środku pokoju umieszczamy kartkę z narysowanym kołem, które będzie stawem. Guziki to żaby, układamy je wokół stawu. Po kolei każdy popycha swoje żaby, pstrykając w nie dużym guzikiem, tak aby wpadały do stawu. Kto wrzuci więcej, wygrywa.

• Bitwa na kulki – Razem z dziećmi robimy jak najwięcej kul z papieru (np. ze starych gazet). To znakomite ćwiczenie dla małych dłoni i palców. Ustalamy linię pomiędzy dwoma zespołami – zadanie polega na przerzuceniu jak największej ilości kulek na drugą stronę.

• Jednoręki łowca – Do zabawy potrzebna jest rękawica z dużym palcem (np. kuchenna) oraz pudełko zapałek. Zapałki wysypujemy z pudełka. Zadaniem uczestników zabawy jest w określonym czasie jedną ręką (w rękawicy) zebrać jak najwięcej zapałek i umieścić je w pudełku. Zabawa nie tylko rozwija sprawność manualną, ale jest także świetną okazją do doskonalenia umiejętności liczenia.

• Lustro – Dwie osoby stają naprzeciwko siebie. Jedna z nich naśladuje drugą. Możemy tą zabawą sterować w zależności od tego, czy chodzi nam o to, żeby się trochę zmęczyć (przysiady, podskoki, skłony), czy raczej o to, by dziecko się wyciszyło.

• Kręgle – Ustawmy plastikowe butelki (np. po wodzie) obok siebie. Zadaniem graczy jest strącenie jak największej ilości kręgli (butelek) przy pomocy piłki. Ze starszymi dziećmi można zrobić turniej i zapisywać punkty. Bezkarne wywracanie przedmiotów to zawsze dobra zabawa.

• Domino – Do zabawy potrzebne będą różne drobne przedmioty oraz zabawki. Wszystkie rekwizyty wysypujemy na środku pokoju. Uczestnicy zabawy biorą dla siebie tyle samo przedmiotów, na środku zostaje tylko jeden. Gracze kolejno próbują dołączać po jednym ze „swoich” rekwizytów do leżącego na środku. Mają przy tym uzasadniać swój wybór, wskazując podobieństwa między konkretnymi przedmiotami, np. czerwony klocek – czerwony pluszowy miś (kolor) – kot z drewna (zwierzę) – wykałaczka (materiał) – długopis (kształt) itd. Jest to znakomita zabawa rozwijająca umiejętność logicznego myślenia, spostrzegawczość oraz dziecięcą wyobraźnię.

• Wełniana opowieść – W zabawie może brać udział 2 lub więcej osób. Pierwsza osoba wymyśla pierwsze zdanie opowieści i rozwijając wełnę „rysuje” na podłodze związaną z nią rzecz lub postać (np. „Dawno, dawno temu w wielkim zamku żyła sobie piękna księżniczka” — układamy z wełny postać księżniczki). Motek przekazuje kolejnej osobie, która wymyśla kolejne zdanie itd. Zabawa to rozwija kreatywność i wyobraźnię.

• Mistrz Kształtów – Jeden z uczestników (może to być rodzic) wskazuje przedmiot i opisuje, jaki ma kształt (np. długopis - podłużny). Następnie, kolejno każdy z uczestników zabawy kolejno wymienia przedmiot o podobnym kształcie (np. ołówek, wałek do ciasta, latarnia uliczna, zapałka itd). Jeżeli zawodnik ma problemy, oddaje fant. Na końcu wykupujemy fanty np. śpiewając piosenki. Ten, kto stracił ich najmniej, wygrywa.

• Polowanie na świnkę – Do zabawy potrzebna będzie piłka tenisowa dla każdego uczestnika oraz miarka. Na podłodze „rysujemy” (np. ze sznurka) kółko. Ustawia się w nim pierwszy z graczy i puszcza po ziemi „świnkę” - piłeczkę w wyróżniającym się kolorze. Następnie, kolejno każdy zawodnik próbuje stojąc w kółku tak poturlać swoją piłeczkę, żeby znalazła się jak najbliżej „świnki”. Jeżeli różnice są niewielkie, mierzymy odległości miarką, żeby nie było wątpliwości i porównujemy.

• Zamiana ról – Jeżeli rodzic chce zaszczepić przedszkolakowi cechy takie jak odpowiedzialność, rozwagę, samodzielność najlepiej jeśli zamieni się z nim rolami. Pozwól drogi rodzicu ułożyć dziecku harmonogram dnia. Poza jego własnymi pomysłami, niech znajdą się w nim również wszystkie niezbędne elementy, takie jak prasowanie, zakupy czy przygotowanie obiadu. Niech dziecko wyznaczy Ci zadania do wykonania. Po zakończeniu zabawy porozmawiajcie o swoich wrażeniach.

• Super mózg – Potrzebne będą dwie talie kart Na stole stawiamy przegrodę, np. z papierowej teczki. Rodzic układa po swojej stronie 5 kart (im starsze dziecko, tym więcej może ich być). Na chwilę odsłania karty, po czym znów je chowa. Zadaniem dziecka jest wybranie z drugiej talii odpowiednich kart i ułożenie ich w tej samej kolejności. Zamiast kart można wykorzystać kilka par obrazków.

• Prace plastyczne – Do lepienia i tworzenia różnych przestrzennych kompozycji świetnie sprawdza się masa solna, która po wytworzeniu jest miękka i podatna na ugniatanie, a po wyschnięciu jest twarda i można pomalować ją farbami. W ten sposób powstają ciekawe prace.

Do przygotowania masy solnej potrzeba:

1 szklankę soli, 1 szklankę mąki pół szklanki wody.

Mąkę i sól wsypujemy do miski, powoli dodajemy wodę, wszystko dokładnie mieszamy do uzyskania jednolitej konsystencji. Do masy solnej można dodawać różne kolory farb. Po ulepieniu przedmiotu i po jego wyschnięciu można także go pomalować zwykłymi farbami plakatowymi. Masą solną można także oblepić np. słoik - powstanie dzięki temu ciekawy wazonik, który dziecko może potem samodzielnie ozdobić, np. koralikami, makaronem, słomkami pociętymi na kawałki, małymi guziczkami. Dzieci bardzo lubią lepić także z plasteliny lub ciastoliny, zwłaszcza, gdy towarzyszą im w tym rodzice.

Do tworzenia prac plastycznych można wykorzystać wiele przedmiotów, które z pewnością znajdą się w każdym domu, np. rolki po papierze toaletowym, kubeczki po jogurtach, sznurek, guziki, makaron, włóczka, słoiki, pudełka po chusteczkach higienicznych, stare gazety. Możemy też wykorzystać artykuły spożywcze - różne ziarna, sól, mąkę. Jeśli do tego możemy zakupić materiały plastyczne takie jak papier kolorowy, gąbkę plastyczną, ruchome oczka do przyklejania, tekturę falistą, krepinę, farby, plastelinę, brokat, klej zapewne powstaną istne cudeńka. Wszystko zależy od wyobraźni i inwencji twórczej rodziców i dzieci. Pudełko po margarynie z wieczkiem można np. wykorzystać do zrobienia „pudełka na skarby”. Wystarczy pięknie oblepić je kolorowym papierem do pakowania prezentów, dołożyć elementy zrobione ze wstążeczki, posypać brokatem i pudełko na skarby gotowe. Natomiast z opakowań po jogurcie i butelki po wodzie można zrobić ekologicznego robota (tułów z butelki a ręce i nogi z kubeczków po jogurcie). Do zrobienia oczu można wykorzystać guziki, a kolorową bibułę do zrobienia włosów.

MIŁEJ ZABAWY!